Do łagodzenia skutków przymrozków

    Po ustaniu stresu, jakim jest m.in. gwałtowny spadek temperatury, warto wspomóc rośliny w ich regeneracji. W tym celu można wykorzystać np. dostępne na rynku nawozy i preparaty, które jak zapewniają ich producenci, wykazują działanie biostymulujące.

    Algex (Agrosimex Sp. z o.o.) to nawóz zawierający ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum oraz witaminy, aminokwasy, fitohormony, azot, fosfor, potas, bor, cynk, miedź, żelazo, mangan i molibden. Poleca się go stosować w okresie wystąpienia niskiej temperatury oraz po ukazaniu się pąków kwiatowych, w pełni kwitnienia i podczas opadania płatków kwiatowych. Nawóz ten wspomaga rośliny w warunkach stresowych poprzez aktywizację ich procesów życiowych. Zapobiega też deformacji owoców.

    Agrocean B (Agrosimex Sp. z o.o.) z serii Agrocean, zawiera kwas alginowy, jod, oligosacharydy, fitohormony, aminokwasy, mannitol i koloidy, magnez oraz bor. Z uwagi na skład zalecany jest do stosowania w uprawach sadowniczych w okresie kwitnienia. Stymuluje wzrost i rozwój roślin oraz ich wytrzymałość na stres, a także łagodzi jego skutki.

    Aminoplant® (Chemtura Europe Limited Sp. z o.o.) zawiera 54% L-aminokwasów, 8,5% azotu i 700 g/l substancji organicznej. Jest to całkowicie rozpuszczalny nawóz organiczny, wykazujący właściwości biostymulujące, polecany do stosowania we wszystkich uprawach, szczególnie w warunkach niekorzystnych dla wzrostu i rozwoju roślin. Zwiększa wytrzymałość roślin na warunki stresowe (m.in. przymrozek), usprawnia działanie ważnych enzymów i procesów życiowych. Jest łatwo przyswajalny przez rośliny. W warunkach stresu (przed lub po ich ustąpieniu) może być użyty w dawce 2–3 l/ha w dwóch zabiegach.

    AminoPower Antystres Micro (EKOPLON SA) oprócz aminokwasów (glicyny, proliny, kwasu glutaminowego) i peptydów (31%), zawiera magnez (6%) i mikroelementy (żelazo, mangan, cynk, bor, miedź i molibden). Jest polecany do zabiegów dolistnych w dawce 0,75–1 kg/ha przez cały okres wegetacji, głównie w momencie wychodzenia roślin ze stresów abiotycznych, m.in. po wiosennym przymrozku.

    Aminosol® (Azelis Sp. z o.o.) to nawóz aminokwasowy – zawiera ponad 20 różnych aminokwasów pozyskiwanych z białek zwierzęcych. Może być stosowany samodzielnie lub w mieszaninie z nawozami i środkami ochrony roślin (ś.o.r.). Zawarte w nim aminokwasy, po pobraniu przez rośliny, mogą być włączane w zachodzące w nich przemiany metaboliczne. Dlatego poleca się stosować go podczas stresu (np. po przymrozku) w dawce 2–3 l/ha w mieszaninie z nawozem Resistim (2–3 l/ha).

    Basfoliar® Aktiv (Compo Expert), to nawóz do stosowania dolistnego i do podlewania roślin. Zawiera wyciąg z Ecklonia maxima (fitohormony, aminokwasy i witaminy), fosforyn potasu, makro- i mikroelementy. Preparat ten korzystnie wpływa na kondycję roślin, gdyż wzmaga fotosyntezę, co prowadzi do wzrostu plonowania i poprawy jakości owoców. W uprawie roślin sadowniczych zaleca się stosować go przed i po kwitnieniu, do początku wybarwiania się owoców w dawce 2–3 l/ha.

    Bio-Algeen S90 (Schulze & Hermsen GmbH) polecany jest jako produkt stymulujący wzrost roślin. Wytwarzany jest na bazie ekstraktu z suszu alg morskich A. nodosum. Zawiera m.in. aminokwasy, witaminy, enzymy, mono-, poli- i oligosacharydy, fitohormony, organiczne związki boru, żelaza, cynku, molibdenu, manganu, jodu. W uprawach sadowniczych jest polecany do regeneracji uszkodzeń mrozowych doglebowo 0,1% roztworem (regeneracja systemu korzeniowego) lub w zabiegu dolistnym w dawce 1 l/ha w sadach drzew ziarnkowych po pojawieniu się pierwszych liści, a w drzewach pestkowych – pierwszych pąków. Zabiegi należy przeprowadzać wieczorem, po zachodzie słońca.

    Calcorium Liquide (ProCam Polska) to płynny nawóz zalecany do użycia po ustąpieniu przymrozku lub innych warunków stresowych w dawce 2 l/ha. Zawiera m.in.: aminokwasy, mikroelementy (Cu, Zn, B, Mn, Mo), wapń i magnez oraz dobrze rozpuszczalne azot (7%), fosfor (3% P2O5) i potas (10% K2O). Wykazuje działanie stymulujące, dzięki czemu rośliny szybciej regenerują się po ustaniu warunków stresowych. Szczególnie polecany jest do użycia wtedy, gdy rośliny mają problemy z pobraniem wody i składników pokarmowych z gleby.

    Delfan® Plus (Tradecorp) może być stosowany doglebowo lub dolistnie. Zawiera wolne, biologicznie aktywne aminokwasy pochodzenia zwierzęcego typu L-α oraz azot. Zgodnie z zaleceniami, może być stosowany samodzielnie w celu złagodzenia negatywnych skutków stresu w roślinie, ponieważ wykazuje działanie biostymulujące. W okresie okołokwitnieniowym polecany jest w dawce 2–3 l/ha. Niezalecane jest stosowanie go w czasie kwitnienia roślin sadowniczych. Może być również wykorzystany jako nośnik dla nawozów mineralnych, gdyż zwiększa rozmycie kropli na liściach, ogranicza zmywanie z nich roztworów oraz zwiększa zwilżenie ich powierzchni.

    Fertileader (Timac Agro) to seria nawozów dolistnych z wyciągami z alg morskich. W ich skład wchodzi kompleks Seactiv® (glicyna-betaina, IPA – izopentyl adeniny – roślinny hormon wzrostu, aminokwasy), który, wykazuje działanie biostymulujące. W celu regeneracji roślin, po 2–3 dniach od ustąpienia przymrozku, zalecany jest w dawce 5 l/ha szczególnie Fertileader Vital-954, który zawiera dodatkowo azot, fosfor, potas i mikroelementy (B, Mn, Mo, Cu, Zn, Fe). Stymuluje produkcję białek i suchej masy.

    FoliQ® AminoVigor (Kazgod Sp. z o.o.) zawiera aminokwasy, witaminy, bioregulatory oraz mikroelementy. Jest polecany do wspomagania procesów regeneracyjnych w roślinach, na które zadziałały niekorzystne czynniki środowiska, od początku wegetacji do zbioru owoców oraz do stymulacji tolerancji roślin na sprawców chorób (zalecana dawka – 2–3 l/ha). Dzięki właściwościom zwilżającym poprawia przyswajalność stosowanych z nim innych produktów (nawozów i ś.o.r.).

    FoliQ AscoVigor (Kazgod Sp. z o.o.) zawiera wyciąg z alg A. nodosum i mikroelementy (B, J, Mn, Zn) oraz naturalne hormony wzrostu, aminokwasy, witaminy oraz poliaminy. Poleca się stosować go w sadach ziarnkowych (2–3 l/ha w 1–3 zabiegach w okresie kwitnienia i wzrostu zawiązków owocowych) i pestkowych (dwukrotnie: w okresie kwitnienia i po pierwszym opadzie zawiązków owoców). We wszystkich uprawach zalecany jest także do zabiegów interwencyjnych po ustąpieniu stresu wywołanego niekorzystnymi warunkami środowiska (m.in. po przymrozku). Oprócz odżywiania roślin, wpływa stymulująco na ich procesy życiowe i poprawia kondycję. Firma zaleca stosować mieszaninę FoliQ AscoVigor (3 l/ha) z FoliQ AminoVigor
    (1 l/ha) lub FoliQ AscoVigor (2 l/ha) z FoliQ AminoVigor (2 l/ha) przed wystąpieniem czynników stresowych w sadach. Takie mieszaniny (jak wynika z obserwacji) są efektywne w zapobieganiu negatywnym skutkom stresów oraz we wspomaganiu roślin w procesach regeneracji, po ustąpieniu warunków stresowych.

    imPROver+ (ProCam Polska) to stymulator wzrostu i rozwoju roślin, który zawiera związki z grupy pochodnych nitrofenoli w połączeniu z potasem. Pierwiastek ten usprawnia transport wody i produktów fotosyntezy w roślinie, stabilizuje ściany komórkowe (oddziałuje na syntezę lignin), czego efektem jest ich usztywnienie i wzrost wytrzymałości roślin na niekorzystne warunki zewnętrzne, m.in. wywołujące stres. Zawarte w stymulatorze związki regulują także gospodarkę hormonalną rośliny. Dlatego produkt ten poleca się stosować przed wystąpieniem wiosennych przymrozków w dawce 1 l/ha na 2–3 dni przed spadkiem temperatury poniżej 0°C i bezpośrednio po ustąpieniu przymrozku. imPROver+ można użyć w mieszaninie z saletrą potasową ProKali+ (Pakiet Przymrozek), aby przyspieszyć regenerację uszkodzeń poprzymrozkowych roślin sadowniczych. Mieszanina ta działa na rośliny antystresowo, powodując odbudowę, regenerację oraz regulację komórek i tkanek uszkodzonych przez mróz, co prowadzi do powolnego odzyskania równowagi fizjologicznej w roślinie.

    Intake® (Tradecorp) to dolistny nawóz, który wykazuje właściwości stymulujące. Oprócz makroelementów (m.in. azot w łatwo przyswajalnej formie amidowej) zawiera także żelazo, mangan, molibden i cynk. Jest polecany do stosowania w warunkach stresowych dla roślin, np. po ustąpieniu przymrozku, a nawet profilaktycznie przed nim. W uprawach sadowniczych polecany jest do użycia w dawce 3–5 l/ha.

    Kelpak SL (PUH Chemirol Sp. z o.o.) to biostymulator, regulator wzrostu, rozwoju i plonowania roślin. Zawiera ekstrakt z alg E. maxima, w tym łatwo przyswajalne auksyny i cytokininy. Preparat gwarantuje zrównoważony wzrost i rozwój roślin, gdyż korzystnie wpływa na ilość chlorofilu w liściach, stymuluje rozwój ich systemu korzeniowego, co sprawia, że łatwiej pobierają wodę i składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby (są bardziej wytrzymałe na suszę). Zwiększa też wytrzymałość i przyspiesza regenerację roślin po ustąpieniu czynników stresowych, takich jak przymrozek. Polecany jest w dawce 2 l/ha.

    MC Set (Amagro) zawiera pochodzące z ekstraktów alg morskich betainy, cytokininy, aminokwasy, węglowodany, cynk i bor. Skład preparatu zapewnia optymalne warunki do kwitnienia i zawiązywania owoców. Ponadto zawarte w nim cytokininy wspomagają procesy regeneracji tkanek roślinnych po zadziałaniu niekorzystnych warunków środowiska, dlatego mogą skutecznie wspomagać regenerację roślin nadwyrężonych na skutek przymrozków. W przypadku zahamowania rozwoju roślin po przymrozkach zalecane jest zastosowanie preparatu w dawce 2 l/ha.

    Megafol (Amagro) zawiera aminokwasy i białka roślinne, witaminy, betainy oraz hormony roślinne. Poleca się go stosować w celu wspomagania rozwoju wegetatywnego, poprawy plonowania, usprawnienia transportu wody i asymilatów oraz zwiększenia wytrzymałości roślin na stres (m.in. wskutek przymrozków, gradobicia). W przypadku wystąpienia stresu zalecane jest zastosowanie go przed lub bezpośrednio po jego wystąpieniu w dawce 2–3 l/ha.

    NaturalCrop SL (NaturalCrop Poland) to koncentrat aminokwasowy do stosowania dolistnego. Zawiera aminokwasy i peptydy pozyskane na drodze hydrolizy enzymatycznej z białka zwierzęcego. Zawiera 9% azotu organicznego, powyżej 50% aminokwasów (w tym 80% lewoskrętnych) i 24% węgla organicznego. Poleca się stosować go w dawce 1–1,5 l/ha m.in. dolistnie po ustąpieniu stresu abiotycznego (np. przymrozku). Ma też pozytywny wpływ na efektywność zabiegów (przy łącznym stosowaniu z nawozami i ś.o.r.) ochrony i dokarmiania. Na powierzchni roślin tworzy powłokę polipeptydową przez co ogranicza odparowywanie i spłukiwanie cieczy roboczej.

    Plonvit® UP (Intermag) to produkt z serii Plonvit® oparty na technologii INT, który zawiera makro- i mikroskładniki (bor, miedź, żelazo, mangan, molibden, cynk) i jest polecany do stosowania dolistnego, gdy płatki kwiatowe opadną, z uwagi na stymulację rozwoju aparatu asymilacyjnego, co zapewni prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Jest również polecany do zabiegów w sytuacjach stresowych w dawce 2,5–9 l/ha.

    Santaura PRO+ (ProCam Polska) zawiera wyciąg z alg morskich A. nodosum, azot pochodzenia organicznego (8%) oraz potas (3%), substancję organiczną (20%) i mikroelementy  (Fe, Cu, Mn, Zn, B). Zaleca się go stosować w uprawach sadowniczych przez cały okres wegetacyjny w dawce 0,5–1 l/ha, szczególnie w celu regeneracji uszkodzeń mrozowych i łagodzenia skutków działania innych czynników stresowych w czasie intensywnego wzrostu roślin. Ma korzystny wpływ na wigor roślin, stymuluje wzrost i rozwój ich części nadziemnej i podziemnej, usprawnia proces fotosyntezy oraz pobieranie innych składników pokarmowych.

    Terra Sorb® complex (Osadkowski) to dolistny nawóz zawierający aminokwasy (uzyskane w drodze hydrolizy enzymatycznej) oraz mikroelementy. Można go stosować w mieszaninach z innymi nawozami i ś.o.r. od wczesnej wiosny do letniego wzrostu zawiązków owoców, przed wystąpieniem czynników stresowych (np. przymrozku), w celu przygotowania roślin do niekorzystnych warunków i po przebytym stresie celem regeneracji. Zawartość aminokwasów zapewnia efektywny powrót do równowagi metabolicznej, przy ograniczonym wydatkowaniu energii na ich syntezę. Zawartość mikroelementów przeciwdziała ich niedoborowi w okresach zwiększonego na nie zapotrzebowania oraz przy trudnościach w pobieraniu ich przez korzenie.

    Wuxal® AminoPlus (F&N Agro) zawiera naturalne, biologicznie czynne aminokwasy pochodzenia roślinnego, auksyny, witaminy i mikroelementy. Można stosować go samodzielnie (dolistnie, doglebowo lub przez instalację nawodnieniową) w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków środowiska wywołujących stres (np. przymrozki wiosenne) lub w mieszaninach z nawozami bądź ś.o.r. (poprawia ich przyczepność, zwilżenie liści oraz ma właściwości optymalizujące pH roztworu). Zaleca się go stosować 2 lub 3 razy po ustąpieniu stresu w dawce 2–3 l/ha.

    Wuxal® Ascofol (F&N Agro) wykazuje podobne działanie jak Wuxal® AminoPlus. Zawiera wyciąg z A. nodosum, naturalne hormony wzrostu (auksyny, gibereliny, cytokininy, betainy), witaminy, kwasy organiczne i aminokwasy oraz mikroelementy (B, Zn, Mn, Cu, S, Fe). Wpływa korzystnie na przebieg procesów życiowych roślin (kwitnienie, zapłodnienie i rozwój zawiązków owoców). Przeznaczony jest do nawożenia dolistnego, doglebowego oraz przez instalację nawodnieniową. Wyciąg z alg morskich zwiększa wytrzymałość nawożonych nim roślin na warunki stresu abiotycznego oraz na sprawców chorób grzybowych. Wspomaga także ich regenerację po uszkodzeniach, m.in. na skutek przymrozków – w tym celu poleca się stosować go 2 lub 3 razy po ustąpieniu stresu w dawce 2–3 l/ha.

    • fot. A. Łukawska